बचत गटांना वित्तपुरवठा

तपशील

विवरण

सुविधेचा प्रकार

हेतू

I. सदरच्या कर्ज रकमेचे वाटप स्वयंबचत गटांनी तयार केलेल्या एमसीपीच्या आधारे त्यांच्या सभासदांमध्ये करण्यात येईल. या कर्जाचा वापर सामाजिक गरजांची पूर्तता करणे, मोठ्या व्याजाने घेतलेले कर्ज कमी करणे. घरबांधणी किंवा दुरूस्ती, स्वच्छतागृहे उभारणे आणि जीवनाचा स्तर उंचावणे किंवा स्वयंचलित गटांनी निश्चित केलेल्या सामूहिक सुविधांसाठी अर्थसहाय्य.

II. स्वयंचलित गटांच्या सदस्यांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी कर्जाच्या रकमेचा वापर करण्याची सुविधा देण्यासाठी रु. 1 लाखांपेक्षा अधिक रकमेच्या कर्जाच्या 50%, रु. 4 लाखांपेक्षा अधिक रकमेच्या कर्जाच्या 75% आणि रु. 6 लाखांपेक्षा अधिक रकमेच्या कर्जाच्या किमान 85% रकमेचा वापर ज्यातून पैशांची निर्मिती होईल या हेतूने करणे आवश्यक आहे. स्वयंचलित गटांनी या बाबतीत तयार केलेल्या योजनांचा आधार कर्जाच्या रकमेचा वापर कशाप्रकारे करायचा याचा निर्णय घेण्यासाठी करण्यात येईल.

पात्रता

I. स्वयंचलित गट त्यांच्या हिशोबांची पुस्तके लक्षात घेतली तर किमान 6 महिने कार्यरत असणे आवश्यक आहे. (बचत खाते उघडल्याच्या तारखेपासून नव्हे)

II. स्वयंचलित गटांचे कामकाज पंचसूत्राच्या आधारे म्हणजे नियमित बैठका, नियमित बचत, नियमित अंतर्गत कर्जवाटप, कर्ज रकमेची नियमित कर्जफेड आणि हिशेबाची पुस्तके अद्ययावत असणे.

III. श्रेणी देण्याच्या संदर्भात स्वयंबचत गट “नाबार्ड”च्या निकषांनुसार पात्र असावेत. (परिशिष्ट-7), ज्यावेळी स्वयंबचत गटांचा महासंघ तयार होईल त्यावेळी श्रेणी देण्याबाबतचे काम सदर महासंघाने करावे ज्यायोगे बँकांना मदत होईल.

IV. सध्या बंद अवस्थेत असलेले स्वयं बचत गट देखील कर्ज मिळण्यास पात्र असतील, मात्र त्यांचे पुनरुज्जीवन करणे आणि किमान तीन महिन्यांच्या कालावधीसाठी कार्यरत असणे आवश्यक आहे.

मर्यादा/ कर्जाची रक्कम

डे - एनआरएलएम अंतर्गत मदतीचे अनेक टप्पे असण्यावर भर देण्यात आला आहे. याचा अर्थ स्वयंबचत गटांना ठराविक कालावधीत कर्जपुरवठा करण्यात येईल. तो अनेक हप्त्यांमध्ये असेल, ज्यायोगे टिकाऊ जीवनपद्धती प्राप्त करण्यासाठी आणि एकूणच जीवनमान उंचावण्यासाठी त्याचा उपयोग होईल.

स्वयंबचत गटांना मुदत कर्ज (टीएल) किंवा कॅश क्रेडिट (सीसीएल) यापैकी एका किंवा गरजेनुसार दोनही पद्धतींनी कर्जपुरवठा प्राप्त करता येईल. जर गरज असेल तर आधीच्या कर्जाची परतफेड बाकी असतानाही आधीच्या कर्जाच्या परतफेडीचा अनुभव आणि स्वयंबचत गटांची कामगिरी या आधारे नवे कर्जही प्राप्त करता येईल.

A) कॅश क्रेडिट -

• पात्र स्वयंबचत गटांना तीन वर्षाच्या कालावधीसाठी किमान 6 लाख रुपये कर्ज वार्षिक बचत (डीपी) घेण्याच्या सुविधेसह दिले जाईल. स्वयंबचत गटांचा कर्ज परतफेड करण्याचा वार्षिक अनुभव लक्षात घेऊन कर्जाच्या रकमेत वाढ करण्यात येईल.

कर्ज उचलण्याची पात्रता पुढे नमूद केल्याप्रमाणे निश्चित करण्यात येईल.

वर्षानंतर : रु. 6 लाखांच्या पुढे आणि स्वयंबचत गटाने तयार केलेली आणि फेडरेशन/सपोर्ट एजन्सी यांनी मंजूर केलेली एमसीपी आणि आधीच्या कर्जफेडीचा अनुभव.

B) टर्म लोन :

• मुदत कर्ज

त्यापुढील कर्जरक्कम : स्वयंबचत गटाने तयार केलेली आणि ज्यात फेडरेशन / सपोर्ट एजन्सी यांनी मान्यता दिली आहे त्या आधारे आणि आधीच्या कर्ज फेडीचा अनुभव लक्षात घेऊन

(निधी कॉपर्स म्हणजे स्वयंबचत गटांना प्राप्त झालेली कर्जरक्कम असल्यास, त्यांची स्वत:ची बचत, आपल्या सभासदांना स्वयंबचत गटाने दिलेल्या कर्जावर प्राप्त झालेले व्याज, अन्य संस्था/स्वयंसेवी संस्था यांच्याकडून प्रोत्साहनात्मक रक्कम म्हणून प्राप्त झालेला निधी)

मार्जिन आणि तारण

1. स्वयंबचत गटांना रु. 10 लाखापर्यंतच्या कर्जाकरिता कोणा सहकर्जदार किंवा मार्जिन रक्कम आवश्यक नाही. स्वयंबचत गटांच्या बचत खात्यांवर कोणताही दबाव असणार नाही किंवा कर्ज मंजूर करताना कोणत्याही प्रकारची अनामत घेण्यात येणार नाही.
2. स्वयंबचत गटांना रु. 10 लाखांपुएील आणि रु. 20 लाखांपर्यंतच्या कर्जांसाठी कोणी सहकर्जदार असणार नाही किंवा स्वयंबचत गटांच्या बचत खात्यावर कोणताही दबाव असणार नाही. परंतु कर्जाची संपूर्ण रक्कम (कर्जरकमेची बाकी, अगदी ती रक्कम रु. 10 लाखांच्या पुढे जात असेल तरी) क्रेडिट गॅरंटी फंडाअंतर्गत सूक्ष्म युनिटसाठी (सीजीएफएमयू) पात्र असेल.
3. स्वयंबचत गटांना रु. 10 लाखांच्या पुढील आणि रु. 20 लाखांपर्यंतच्या कर्जासाठी, बँकेच्या कर्जाच्या धोरणांतर्गत रु. 10 लाखांच्या पेक्षा अधिक असलेल्या कर्ज रकमेच्या 10% पेक्षा अधिक नाही एवढी मार्जिनची रक्कम असेल.

व्याजाचा दर

1. डे-एनआरएसएस - एकल स्वयंबचत गटासाठी

   मर्यादा	प्रस्तावित दर
   रु. 3 लाखांपर्यंत	द.सा.द.शे. 7% (जेथे केंद्र सरकारकडून व्याज उपलब्ध असेल तेथे)
   रु. 3 लाखांपेक्षा अधिक आणि रु. 5 लाखांपर्यंत	1 वर्ष एमसीएलआर (जेथे केंद्र सरकारकडून व्याज उपलब्ध असेल)
   रु. 5 लाखांच्या पुढे	1 वर्ष एमसीएलआर + (0.50% बीएसएस + 1.50% पी.ए.

2. डे - एलआरएलएम महिला स्वयंबचत गटांव्यतिरिक्त - 1 वर्ष एमसीएलआर + (0.50% बीएसएस) + 1.50% पी.ए.
3. फेडरेशन्स/स्वयंसेवी संस्था - 1 वर्ष एमसीएलआर + (0.50% बीएसएस) + 1.50% द.सा.द.शे.

परतफेड

a. कर्जाच्या पहिल्या हप्त्याची परतफेड मासिक/तिमाही हप्त्याने 24-36 महिन्यांमध्ये करावयाची आहे.

b. कर्जाच्या दुसऱ्या हप्त्याची परतफेड मासिक/तिमाही हप्त्याने 36-48 महिन्यांमध्ये करावयाची आहे.

c. कर्जाच्या तिसऱ्या हप्त्याची परतफेड येणाऱ्या रोख निधीच्या आधारे मासिक/तिमाही हप्त्याने 48-60 महिन्यांमध्ये करावयाची आहे.

d. कर्जाच्या चौथ्या हप्त्याची परतफेड येणाऱ्या रोख निधीच्या आधारे मासिक/तिमाही हप्त्याने 60-84 महिन्यांच्या कालावधीत करावयाची आहे.